Vorige week was het de Nationale Week van Lezen en Schrijven. Ik las dat in West-Friesland 18 procent van de volwassenen laaggeletterd is.
Zelfs het ziekenhuis neemt nu stappen om de leesbaarheid van de wegbewijzering naar een hoger plan te tillen. Of misschien in dit geval naar een lager plan.
Nu weet ik niet of er zoiets bestaat als "hooggeletterd", maar wegwijzers in het ziekenhuis of bijsluiters vallen zeker niet onder mijn favoriete lectuur.
Bliksemschichten
Hoewel ik columns en boeken schrijf, en uit een gezin kom waar de taalgeletterdheid vrij hoog is, struikel ik ook over woorden zoals anesthesie en geriatrie. Dat die laatste term op het bordje wordt opgehelderd met de GAAZ tussen haakjes, helpt ook niet echt. Geen flauw idee!
Medische communicatie is altijd ingewikkeld geweest. Maar waar komt het idee vandaan dat wij, als achteloze patiënt of patiënt in potentie, ons wel comfortabel zouden voelen met de moeilijke taal van de medische wetenschap?
De reclamewereld pakt dat heel anders aan. Als je medicijnen zonder recept op tv wilt verkopen, moet je niet aan komen met een volledige ingrediëntenlijst.
Je vertrouwt op de kracht van de verbeelding: donkere wolken boven het hoofd of bliksemschichten.
Waarom kan de afdeling voor bevallingen niet worden aangeduid met het silhouet van een zwangere vrouw? Net zoals bij de NS voor priority-seats.
Klapvee
Een jeugdvriend van mij studeerde medicijnen en wist precies wat hij wilde worden: specialist in het ziekenhuis. Op zijn promotiefeestje waren wij opgetrommeld als klapvee.
Dit werd pijnlijk duidelijk toen bleek dat zijn voornaamste drijfveer het vergaren van status was. Natuurlijk geldt dit niet voor alle artsen, maar er zijn er die handig gebruikmaken van een taal die niemand anders begrijpt.
Zouden de technici die gebruiksaanwijzingen schrijven voor auto’s en printers zich ook zo verheven voelen? moet wel, toch?
Voorafgaand aan het feestje stuurde mijn vriend zijn proefschrift naar mij en de andere genodigden. Als medisch analfabeet kon ik geen enkele volzin fatsoenlijk voorlezen, laat staan begrijpen.
Dat geldt ook voor de gebruiksaanwijzing van mijn nieuwe printer!
